OSNOVNA ODGAJIVAČKA ORGANIZACIJA

KOLIKO POSTOJIMO?

Osnovna odgajivačka organizacija “Veterinarska stanica Niš” postoji od 2006–te godine i za svo to vreme se trudila da svojim radom zadovolji sva normativna i druga Zakonom propisana akta, da sprovodi osnovni odgajivački program u onoj meri u kojoj joj to uslovi dozvoljavaju. Smatrali smo da je pored ostalih relevantnih ustanova, naša obaveza da damo svoj doprinos poboljšanju proizvodnih sposobnosti goveda, ovaca, koza i svinja na području koje pokriva naša ustanova. Edukacija odgajivača kako postići veću proizvodnju mleka i mesa po grlu, kvalitetniju proizvodnju mleka i mesa, smanjiti utrošak rada i sredstava po jedinci proizvoda i time ostvariti veći dohodak po jedinici proizvoda

Zajedničkim radom naše službe i veterinara evidentno se poboljšao kvalitet priplodnih grla, prvenstveno u proizvodnim osobinama što nesumljivo pokazuju odgajivački pokazatelji.

Osnovna odgajivačka organizacija “Veterinarska stanica Niš” u svom matičnom zapatu ima 2500 grla goveda, ovaca, koza i svinja.

Osnovna odgajivačka organizacija “Veterinarska stanica Niš” poseduje najsavremeniju opremu za obavljanje selekciskih mera u stočarstvu, i u svom timu ima 2 diplomirana inženjera poljoprivrede stočarskog smera i 8 kontrolnih asistenata.

Poslovi osnovne odgajivačke organizacije

Osnovna odgajivačka organizacija ,,Veterinarska stanica Niš” izrađuje i sprovodi osnovni odgajivački program koji mora biti u skladu sa glavnim odgajivačkim programom. U sprovođenju odgajivačkog programa naročito:

Učestvuje u odabiranju kvalitetnih priplodnih grla na selekcijskim smotrama jednom godišnje

Q

Izbor kvalitetnih priplodnih ženskih grla za priplod odvija se u više koraka. Ženski priplodni podmladak čiji su roditelji upisani u matičnu evidenciju, mora da bude propisno obeležen nakon rođenja, da nema nedostataka u telesnoj građi, da je odgovarajuće telesne razvijenosti usklađene sa uzrastom grla i standardom rase. Kao dodatni podatak u izboru mogu se koristiti podaci o proizvodnji i odgajivačkoj vrednosti roditelja. Razvrstavanja ženskog priplodnog podmladka u klase obavlja se na osnovu Pravilnika koji predviđa minimalne uslove za razvrstavanje podmladka u klase (I, II, III) prema smerovima proizvodnje.

Selekcijska smotra – ova mera obavlja se sa ciljem da se od raspoloživih priplodnih grla za matični zapat odaberu ona koja najbolje odgovaraju postavljenom odgajivačkom cilju. U saradnji sa regionalnom odgajivačkom organizacijom, komisijski obavljamo selekcijsku smotru na području koje pokrivamo. Komisiju sačinjavaju po jedan predstavnik iz osnovne i regionalne odgajivačke organizacije. Prilikom ocenjivanja grla bi po mogućstvu trebala biti na ravnoj i ne previše tvrdoj podlozi uz dobro osvetljenje. Životinju treba dobro proceniti kako u stanju mirovanja tako i prilikom kretanja, uz obavezno navođenje datuma ocene i starosti grla.

Priprema dokumentaciju za linearnu ocenu – šaliranje

Q

Linearna ocena, šaliranje–nakon prvog teljenja, odabranih ženskih grla obavlja se linearna ocena posle koje se može izvršiti upis u glavnu matičnu evidenciju, dok se kod ovaca i koza merenje obavlja dva puta u životnom veku grla i to prvi put sa godinu ipo dana starosti odnosno pre prvog parenja-mrkanja i sa navršene tri godine života, a kod svinja se vrši šaliranje i ono se obavlja pre prvog pripusta, ako su ispunjeni uslovi o punom poreklu grla. Ocenjivanje tipa i telesne razvijenosti priplodne stoke vrši se po utvrđenim kriterijumima, pojedinačno ili na selekcijskim smotrama neposrednim uvidom u izgled i stanje grla. Poželjno je da se grla ocenjuju u prvoj laktaciji od 30–tog do 150–tog dana od teljenja, jagnjenja, jarenja (kod onih vrsta i rasa koje se muzu), zbog aktivnosti i kapaciteta vimena u tom periodu i predpostavke da je genetska osnova sigurnija u tom periodu za ocenu, a da je uticaj spoljnih faktora manji.

Vodi osnovnu matičnu evidenciju na obrascima koje je propisala glavna odgajivačka organizacija.

Q

Vođenje matične evidencije obavlja se u skladu sa glavnim odgajivačkim programom. Za uspešno sprovođenje selekcije i unapređenje genetske strukture i proizvodnih sposobnosti važan uslov je uredno, ažurno i tačno vođenje matičnog knjigovodstva. Matična evidencija treba da pruži verodostojne i sigurne podatke o poreklu, eksterijeru, produktivnosti, plodnosti i kvalitetu određenog grla. Osnovna odgajivačka organizacija vodi osnovnu matičnu evidenciju i podatke iz nje prosleđuje regionalnoj i glavnoj odgajivačkoj organizaciji.

Osnovna matična evidencija – sadržaj osnovne matične evidencije čine sledeća dokumenta: registar priplodnog podmladka, matični list grla, matični list priplodnjaka, pripusni spisak, proizvodni list grla i izveštajna dokumentacija kao što su spisak zaključenih laktacija, zapisnik sa selekcijske smotre i zapisnik o linearnoj oceni prvotelki, prvojagnjenica, prvojarenica i prvopraskinja.

Matični list sadrži sledeće podatke

Q

Identitetu grla (ime, glavni matični broj, ID broj), datumu rođenja, rasi, datumu isključenja, poreklu, odgajivaču–vlasniku, linearnoj oceni, klasi, plodnosti i produktivnosti. Podaci o identitetu, poreklu, vlasniku i plodnosti unose se iz registra priplodnog podmladka, a o produktivnosti iz proizvodnog lista nakon završene laktacije, ili striže kod ovaca.

U registar priplodnog podmladka upisuju se sledeći podaci

Q

U registar priplodnog podmladka upisuju se podaci o:

vlasniku grla, ID broj grla, polu, datumu oplodnje majke, datumu rođenja grla, masi grla kod rođenja (kod ovaca i koza i sa 30 dana starosti i pri odbijanju a kod krmača pri rođenju i pri odbijanju celog legla), oceni, poreklu (matični broj–HB, registarski broj–RB, ID broj oca i majke), toku teljenja, jagnjenja, jarenja i prašenja. Podaci u registar se unose hronološki i nakon zaključenja lista nikakve ispravke nisu dozvoljene. Podaci u registar se upisuju u tri istovetna primerka od kojih jedan ostaje u osnovnoj odgajivačkoj organizaciji, drugi se dostavlja regionalnoj odgajivačkoj organizaciji, a treći glavnoj odgajivačkoj organizaciji za potrebe glavne matične evidencije.

 

Matični list priplodnjaka

Q

Matični list priplodnjaka vodi se za svakog priplodnjaka koji se koristi za osemenjavanje ili za kontrolisano prirodno parenje. Pored kompletnih podataka za roditelje, podaci o proizvodnim osobinama i priplodnoj vrednosti za dve generacije predaka moraju biti poznati. Takođe se u list priplodnjaka unose podaci o korišćenju priplodnjaka u priplod, rezultatima performans, biološkog i progenog testa, podaci o osemenjavanju, datumu ocene i klasi.

Pripusni spisak

Q

Pripusni spisak vodi držalac priplodnjaka koji služi za kontrolisano prirodno parenje. Držalac priplodnjaka je dužan da odmah i neposredno po izvršenom pripustu upiše u spisak sve predviđene podatke. Osnovna odgajivačka organizacija jedanput mesečno kontroliše pripusni spisak i prenosi odgovarajuće podatke u obrasce za osnovnu matičnu evidenciju. Na kraju svake godine zaključuje se pripusni spisak.

 

Proizvodni list

Q

Proizvodni list otvara se nakon svakog teljenja, jagnjenja, jarenja. Na prednjoj strani lista upisuju se podaci o osnovnoj odgajivačkoj organizaciji, vlasniku, mestu, ID broju grla, rasi, datumu rođenja, laktaciji po redu, ili jagnjenju ili jarenju, ocu grla, datumu predhodnog i poslednjeg teljenja jagnjenja, jarenja, prašenja, podaci o potomku ili potomcima, datumu oplodnje, ime priplodnjaka, datumu zasušenja i konačan obračun laktacije.

Na drugoj strani upisuju se podaci o mesečnim kontrolama mleka i obračunu količine namuženog mleka, za broj dana u kontrolnom periodu ili kod ovaca striže. Istovremeno se upisuje utvrđeni procenat mlečne masti, procenat proteina i obračunata količina mlečne masti i proteina za kontrolni period, kao i za vreme od početka do kraja laktacije, a kod striže ovaca količina vune i dužina vlakana. Kontrolor upisuje sve izvršene kontrole u rubrike određene za upis izmerene količine mleka po datumima kako je kontrola vršena, a kod striže u takođe predvićene kolone.

Nakon zasušenja krava, ovaca ili koza i obračuna laktacije podaci iz proizvodnog lista se unose u matični list i u spisak zaključenih laktacija

Spisak zaključenih laktacija

Q

Nakon zasušenja grla i obračuna laktacije, podaci iz proizvodnog lista se unose u matični list i u spisak zaključenih laktacija. U spisak zaključenih laktacija se upisuju sledeći podaci: redni broj, ime grla, tetovir broj grla, HB ili RB broj grla, ID broj grla, ime, HB i ID broj oca, ime, HB i ID broj majke, redni broj laktacije, dužina laktacije, prinos mleka u celoj i standardnoj laktaciji, datumi teljenja, jagnjenja, jarenja i zasušenja i ime odgajivača–vlasnika grla. Osnovna odgajivačka organizacija sačinjava spisak zaključenih laktacija u tri primerka, jednom u tri meseca hronološkim redom po datumu zasušenja. Obavezno se upisuje vremenski period u kome su laktacije zaključene. Spisak overava regionalna odgajivačka organizacija i dostavlja se glavnoj odgajivačkoj organizaciji za potrebe glavne matične evidencije.

Zapisnik sa selekcijske smotre

Q

Zapisnik sa selekcijske smotre je dokument koji se koristi za potrebe redovnog godišnjeg selekcijskog pregleda krava, ovaca, koza i svinja. U zapisnik se evidentiraju svi neophodni podaci o grlu. Na osnovu podataka o poreklu, proizvodnji i telesnoj građi grlo dobija ocenu priplodne vrednosti (klasu).

Zapisnik o linearnoj oceni – šaliranju

Q

Zapisnik o linearnoj oceni-šaliranju je dokument u koji se evidentiraju ocene telesne građe grla.

Karton osemenjavanja – pripusta

Q

Karton osemenjavanja-pripusta otvara se za umatičena kvalitetna priplodna ženska grla. U njega se unose podaci o svakom osemenjavanju i teljenju, jagnjenju, jarenju, prašenju i služi kao izvor podataka za registar priplodnog podmladka. Ovaj karton stoji kod vlasnik grla, koji ga redovno popunjava, a osnovna odgajivačka organizacija jednom mesečno proverava pravilnost upisanih podataka.

Osnovna odgajivačka organizacija čuva izveštajnu dokumentaciju i osnovnu matičnu evidenciju u period od 10 godina. Ukoliko odgajivač pređe u drugu osnovnu odgajivačku organizaciju moraju se čuvati kopije osnovne matične evidencije najmanje 10 godina (originali se predaju odgajivaču).

DRUGE AKTIVNOSTI PREDVIĐENE GLAVNIM ODGAJIVAĆKIM PROGRAMOM

JANUAR

01-10 – PODNOŠENJE ZAHTEVA ZA HB BROJEVE I PREDAJA REGISTRA TELADI
01-31 – ROK ZA PODNOŠENJE ZAHTEVA ZA SUBVENCIJE ZA PRVOTELKE IZ PRETHODNE GODINE

FEBRUAR

jan.31 – SMOTRE KRAVA, OVACA I KOZA I LINEARNO OCENJIVANJE

MART

1-3 – SMOTRE KRAVA, OVACA I KOZA I LINEARNO OCENJIVANJE
21 – POČETNI ROK PODNOŠENJA ZAHTEVA ZA SUBVENCIJE ZA TU GODINU
31 – ROK ZA PREDAJU REGISTRA JAGNJADI I JARADI IZ III i IV KVARTALA PREDHODNE GODINE

APRIL

01-10 – PODNOŠENJE ZAHTEVA ZA HB BROJEVE I PREDAJA REGISTRA TELADI
11-12 – SMOTRE KRAVA, OVACA I KOZA I LINEARNO OCENJIVANJE

MAJ

3 – KONKURS ZA SPROVOĐENJE ODGAJIVAČKOG PROGRAMA U STOČARSTVU

JUN

6-7 – SMOTRE KRAVA, OVACA I KOZA I LINEARNO OCENJIVANJE

JUL

01-10 – PODNOŠENJE ZAHTEVA ZA HB BROJEVE I PREDAJA REGISTRA TELADI
31 – KRAJNJI ROK PODNOŠENJA ZAHTEVA ZA SUBVENCIJE ZA TU GODINU

AVGUST

01-31 – AŽURIRANJE I PRIPREMA DOKUMENTACIJE ZA KONTROLU IZ INSTITUTA I INSPEKCIJU

SEPTEMBAR

5 – SMOTRE KRAVA, OVACA I KOZA I LINEARNO OCENJIVANJE
30 – ROK ZA PREDAJU REGISTRA JAGNJADI I JARADI IZ I i II KVARTALA ZA TU GODINU

OKTOBAR

01-10 – PODNOŠENJE ZAHTEVA ZA HB BROJEVE I PREDAJA REGISTRA TELADI
11-31 – PODNOŠENJE ZAHTEVA ZA RB BROJEVE
21-31 – LINEARNA OCENA PRVOTELKI I KONTROLA SVIH UMATIČENIH OVACA I KOZA, TETOVIRANJE

NOVEMBAR

01-31 – PODNOŠENJE ZAHTEVA ZA RB BROJEVE
01-31 – LINEARNA OCENA PRVOTELKI I KONTROLA SVIH UMATIČENIH OVACA I KOZA, TETOVIRANJE
21-31 – LINEARNA OCENA PRVOTELKI I KONTROLA SVIH UMATIČENIH OVACA I KOZA, TETOVIRANJE

DECEMBAR

01-31 – SMOTRE KRAVA, OVACA I KOZA I LINEARNO OCENJIVANJE
01-31 – PRIPREMA SPISKOVA ODGAJIVAČA ZA SUBVENCIJE ZA PRVOTELKE ZA 2017

PRAVA I OBAVEZE ODGAJIVAČA

Da ostvari pripadajuća podsticajna sredstva koja proističu iz rada sa odgajivačkom organizacijom

Mora imati registrovano poljoprivredno gazdinstvo (KOMERCIJALNO i AKTIVNI STATUS)

Da svake godine obnavlja registraciju poljoprivrednog gazdinstva i prijavljuje strukturu stočnog fonda i broj grla na gazdinstvu (obrazac broj 4)

Ako izvrši neku promenu na gazdinstvu pogotovu u smislu kupovine kvalitetnih priplodnih grla, odmah a najkasnije u roku od 15 dana izvrši prijavu promene na gazdinstvu i u upravi za trezor i kod nadležne veterinarske službe (u protivnom može biti odbijen prilikom konkursa za dodelu podsticajnih sredstava za kvalitetna priplodna grla).

Ako nosioc poljoprivrednog gazdinstva nije vlasnik grla da vlasnika grla, ako je na istoj adresi prebivališta, obavezno prijavi kao člana poljoprivrednog gazdinstva

U roku od najkasnije 15 dana osnovnoj odgajivačkoj organizaciji OBAVEZNO prijavi svaku promenu, pogotovu ( osemenjavanje, teljenje – pogotovu prvotelki, prvojagnjenica, prvojarenica i prvopraskinja, kupovinu grla, prodaju grla, uginuće), kako bi osnovna odgajivačka organizacija na vreme evidentirala promenu i adekvatno se pripremila za naredni korak, u protivnom može doći do toga da grlo ne bude upisano u glavnu maričnu evidenciju i trajno izgubi pravo pripadajućih podsticajnih sredstava.

Omogućava uvid u pasoše za grla i potvrde o veštačkom osemenjavanju izdate od strane nadležne veterinarske službe dokle god se grla nalaze na njegovom gazdinstvu.